نگاهی به گذشته آسانسور
تاریخچه آسانسور
به هنگام بازدید از بناهای تاریخی که در طی قرون و اعصار گذشته ساخته شده اند، علاوه بر لذت بردن از زیبایی و شگفتی های آنها، معمولا این سوال در ذهن ما مطرح می گردد که چگونه بشر در قرن های گذشته از بالابرها جهت بناکردن و ساختن این بناها استفاده کرده است، بالابرهای اولیه به چه شکلی به کمک انسان آمده اند.
ساخت بناهای عظیمی که در طول قرن ها پابرجا مانده اند، هرگز بدون دستیابی ب سطح بالای دانش کاربرد بالابرها میسر نبوده است. برای ساخت این بناها دانش بالابرها نباید کمتر از مهارت های هنر توسعه یافته آن روز بوده باشد.
در دایره المعارف بریتانیکا آمده که ویتروس، معمار رومی، 26 سال قبل از میلاد در نوشته های خود از وسایلی نام برده است که 236 سال قبل از میلاد در جابجایی وسایل در بناها استفاده می شده است. اولین آسانسورهای باری قرقره ای در آن دوران اختراع گردیدو با یک حرکت تکاملی دراز مدت، مسیرهای دشوار رشد دانش علمی و فنی و تجربیات در این زمینه به صورتی مداوم تاکنون طی کرده است. استفاده از آسانسورهای مسافربری و باری به قرون وسطی در استحکامات نظامی برمی گردد، که جهت جا به جایی آن از نیروی انسان و یا حیوانات اهلی استفاده می گردید.
پایه گذار علمی و طرح آسانسورهای امروزی، دانشمندو ریاضی دان بزرگ، آتوود است. ماشین آتوود عبارت است از دو وزنه ای ک با یک نخ به یکدیگر مربوط می شوند و روی فلکه ی، وزنه های فوق به بالا و پایین حرکت می کنند. با بررسی قوانین حرکتی این دو وزنه نسبت به هم و تاثیر آن ها بر فلکه، قوانینفرمول های محاسباتی آسانسور تدوین گردید.
ماشین آتوود
در حدود سال 1800 میلادی هم زمان با کشف نیروی بخار در کشور انگلستان و به کارگیری آن در راه اندازی چرخ های صنعت آسانسورسازی که تا آن زمان پیشرفت چندانی نکرده بود، ناگهان دستخوش تحولاتی شد و قدرت بخار به عنوان نیروی محرکه در بالابرها مورد استفاده قرارگرفت.. اما به دلیل عدم امنیت کافی در این آسانسور، عملا تا سال 1852 مورد استفاده قرارنگرفت.
ورنر زیمنس
ورنر زمینس در سال 1880 با استفاده از موتور الکتریکی اولین آسانسور الکتریکی را ابداع نمود، و جان روبلینگر با به کارگیری سیم بکسل فولادی به جای طناب های کنفی که از ایمنی چندان قابل قبول برخوردار نبودند، کمک کردند تا آسانسورهای پیشرفته امروزی که از استانداردهای ایمنی بالای برخوردار هستند، هموار گردد. توسعه تدریجی آسمان خراش ها باعث طراحی و ساخت آسانسورهای پیشرفته گردید که آن نیز در نتیجه رشد و توسعه رشته های مهندسی برق، شیمی و مکانیک بود، با رشد مهندسی صنعت آسانسور در مقابل باعث ساخت بناهای نمونه و برجسته گشت، که در صورت عدم تعامل آن ها شاید طراحی و ساخت اسانسور در همان طرح اولیه سال 1850 باقی می ماند.
وقتی که موتورهای الکتریکی جایگزین موتورهای بخار شدند دو پیشرفت اساسی رخ داد. یکی این که کنترل آسانسور آسان تر شد زیرا با قطع و وصل کردن یک کلید سرعت الکتروموتور کنترل می گردید که قبلا با محدودیت های تکنیکی و صنعتی که وجود داشت، امکان کنترل آسانسورهای که با قدرت بخار کار می کردند میسر نبود و دیگر اینکه در سال 1895 توسط سیستم های کنترل الکتریکی که با پیشرفت مدارهای برقی مسیر گشته بود قادر بودند توسط به حرکت درآمدن فلکه کششی و استفاده از وزنه تعادل کابین رابه حرکت آورند.
نخستین اسانسورهای الکتریکی که به صورت امروزی در آمریکا در سال 1887 به وسیله ویلیام باکستر در شهر بالتیمور ساخته شد. در سال 1889 با نصب دو دستگاه آسانسور کششی در شهر نیویورک که از موتورهای الکتریکی استفاده می کردند به کارگیری این نوع اسانسور به صورت تجاری آغاز شد.
مشکل اساسی موتورهای الکتریکی آن روزگار محدودیت سرعت در آن ها بود که سرعتی بیش از 2 متر بر ثانیه داشته باشند. در سال 1894 شرکت آسانسوری SPRAG - PRAT توانست به کمک سیم بکسل و ترکیب تعدادی از فلکه ها، آسانسور هیدرولیکی تولید کند که حرکت جک آن به طور مستقیم از طریق موتور الکتریکی صورت می گرفت. عمده ترین تغییر در آسانسورهای کششی از سال 1930 میلادی پس از به کارگیری نیروی محرکه الکتریکی بدون گیربکس بود که امروزه آن ها در سرعت های بالا مورد استفاده قرار می گیرند. د رسال 1903 با به کارگیری موتور محرکه بدون گیربکس دسترسیس به سرعت های بالا امکان پذیر شد. از سال 1915 با استفاده از سیستم های کنترل کابین امکان توقف کابین و تراز شدن ان ب کف طبقات ممکن شد.